THE GIOI GIAI TRI
•—◦—⊙—◦—• 5.Nghiên cứu khảo cổ và di vật
Trong những chuyến khảo cổ sau này, người ta đã tìm ra khoảng 50.000 cổ vật nằm rải rác trên Con đường tơ lụa. Chúng là những hiện vật vô giá về lịch sử thương mại thời xưa. Con đường tơ lụa với những chuyến hàng đầy ắp đã trở thành dĩ vãng, những dấu chân lạc đà giờ đã bị cát bụi sa mạc xóa nhòa nhưng cái tên "Con đường tơ lụa" sẽ còn mãi trong lịch sử như một cây cầu kết nối ngoại thương giữa hai nền văn minh Trung Quốc và La Mã. Dọc theo Con đường tơ lụa có sự hoà trộn và biến hoá trong đức tin tại các địa phương khác nhau đã làm nảy sinh nhiều kiểu đạo Phật khác nhau và có khi không hề giống với đạo Phật nguyên thủy tại Ấn Độ. Từ kỹ thuật nấu rượu tới Phật giáo và thường được "đổi" bằng hàng hoá, sản vật, người Trung Hoa chuyển đi tơ lụa, thuốc súng, giấy và gốm sứ bằng Con đường tơ lụa. Đổi lại, những kiến thức về thiên văn học giúp Trung Quốc làm sâu thêm những hiểu biết của mình về vũ trụ. Những bản vẽ Mặt Trăng, ngôi sao đã chứng tỏ sự khao khát tìm tòi của người Trung Hoa về vũ trụ. Một tấm bản đồ tìm được ở Đôn Hoàng, Cam Túc làm người ta phải ngạc nhiên: toàn bộ 1500 vì sao mà con người biết đến 8 thế kỷ sau này đều giống với những gì đã được tả trong tấm bản đồ đó. Bất chấp vô số những kỳ quan phương Đông mà các thương gia phương Tây đã miêu tả trong các chuyến đi dọc theo Con đường tơ lụa, vẫn có rất nhiều người hoài nghi việc con đường đó có thực sự tồn tại hay không. Chỉ sau khi cha con nhà thám hiểm người Venezia - Niccolò Polo và Marco Polo - trở về sau chuyến hành trình thứ hai, người ta mới bắt đầu tin rằng Con đường tơ lụa là có thật. Theo bà Susan Whitfield, "Con đường tơ lụa là con đường: Thương mại, Du hành, Chiến tranh và Niềm tin" và gần 800 năm sau chuyến hành trình của Marco Polo, Con đường tơ lụa huyền thoại lại được tái hiện trong cuộc triển lãm do Thư viện Anh vừa tổ chức năm 2004 giúp cho công chúng nhận biết những giá trị thực của Con đường tơ lụa. Chứng tỏ những ảnh hưởng của Con đường tơ lụa đối với những nền văn minh dọc theo con đường là một thành công cực lớn của cuộc triển lãm. Người ta đã phải mất công chuẩn bị suốt 5 năm, và những hiện vật từ Bảo tàng Guimet ở Paris, Pháp, Bảo tàng Nghệ thuật Ấn Độ ở Berlin, Đức, Bảo tàng Miho ở Tokyo, Nhật Bản và bộ sưu tập riêng của Thư viện Anh... đã truyền cho công chúng niềm cảm hứng mà Withfield đã có được sau 20 năm tìm tòi về Trung Hoa cổ đại do làm việc lâu năm ở Trung Quốc. Con đường tơ lụa đã ăn sâu vào suy nghĩ của nhiều người là những hình ảnh của những đàn súc vật chất đầy hàng hoá, tơ lụa trên lưng, nhẫn nại hướng tới những miền đất lạ. Dọc theo Con đường tơ lụa lục địa Từ Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ để Yazd, Iran: Constantinople (nay là Istanbul ), Thổ Nhĩ Kỳ Bursa, Thổ Nhĩ Kỳ Beypazarı , Thổ Nhĩ Kỳ Antioch, Thổ Nhĩ Kỳ Konya, Thổ Nhĩ Kỳ Adana, Thổ Nhĩ Kỳ Aleppo, Syria sau sông Euphrates cho đến khi Fallujah Damascus , Syria Ramadi, Iraq Fallujah , Iraq Abu Ghraib, Iraq Baghdad, Iraq Baquba, Iraq Kermanshah , Iran Hamadan, Iran Ray, Iran Tehran, Iran Hecatompylos (có lẽ nằm gần Damghan ), Iran Sabzevar , Iran Neyshabur , Iran Yazd, Iran Từ Yazd, Iran để Turpan, Trung Quốc (xem dưới đây: phía Bắc tuyến đường dọc theo sa mạc Taklamakan): Merv, Turkmenistan Urgench, Turkmenistan Bukhara, Uzbekistan Samarkand , Uzbekistan Khujand, Tajikistan Istaravshan , Tajikistan Shahrisabz , Uzbekistan Hazrat-e Turkestan , Kazakhstan Ürümqi , Trung Quốc Tàn tích của Muhammad II của cung điện ở Old Urgench. Từ Yazd, Iran để Kashi, Trung Quốc: Herat, Afghanistan Bamiyan, Afghanistan nổi tiếng tượng Phật tại Bamiyan bị phá hủy bởi Taliban vào năm 2001 Kabul, Afghanistan Peshawar , Pakistan các đường cao tốc Karakorum Ahmedabad , Ấn Độ Mumbai, Ấn Độ Kashi (hoặc Kashgar) , Trung Quốc Từ Kabul, Afghanistan đến cổng Arabian Sea tại Debal, Pakistan Kabul, Afghanistan Peshawar , Pakistan Taxila, Pakistan Multan, Pakistan Debal (gần ngày hiện tại Karachi, Pakistan Damascus , Syria Nho xạ Aden Các chuỗi của các thành phố dọc theo tuyến đường phía bắc dọc theo Taklamakan, có lẽ dựa trên Bento de Góis hành trình s ', từ Hiarcan (Yarkand) để Cialis (Karasahr hoặc Korla) để Sucieu (Tô Châu, Cam Túc) Các tuyến đường phía bắc dọc theo sa mạc Taklamakan từ Kashi, Trung Quốc để Anxi, Trung Quốc: Li Jien. An, có thể cổ La Mã giải quyết. Aksu, Trung Quốc Kuqa hoặc Kucha, Trung Quốc Korla, Trung Quốc Karasahr (Yanqi), Trung Quốc Loulan, Trung Quốc Turpan (Turfan), Trung Hoa Giao Hà Ruins Turpan nước Museum Gaochang các Bezeklik Ngàn Phật Caves Kumul / Hami, Trung Quốc Các Mausoleum của Khoja Ahmed Yasavi tại thị trấn Hazrat-e Turkestan . Được xây dựng bởi Timur trong 1390s. Các tuyến đường phía nam dọc theo Taklamakan sa mạc từ Kashi, Trung Quốc để Anxi, Trung Quốc: Hotan (Hòa Điền), Trung Quốc Minfeng, Trung Quốc Niya, Trung Quốc Đôn Hoàng, Trung Quốc Miran, Trung Quốc các hang động Mạc Cao Từ Anxi, Trung Quốc đến Tây An, Trung Quốc: Anxi, Trung Quốc Yumen, Trung Quốc Jiayuguan , Trung Quốc Tửu Tuyền ( Tô Châu ), Trung Quốc Trương Dịch (Cám Châu) Trung Quốc Vũ Uy, Trung Quốc Lan Châu, Trung Quốc Tây An (tên cổ là Trường An ), Trung Quốc Hàn Quốc Bình Nhưỡng, Triều Tiên Gyeongju , Hàn Quốc Lụa Nhật Nara ở biển
•—◦—⊙—◦—•